Ewaluacja OWES 2022. Prezentujemy wyniki badania

REALIZACJA BADANIA

Projekt

Badanie zrealizowane zostało w ramach projektu „Pomorski system przedsiębiorczości społecznej: koordynacja rozwoju ekonomii społecznej w województwie pomorskim na lata 2019-2022” w ramach Działania 06.03. Ekonomia społeczna, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Obowiązek przygotowania dokumentu

Realizacja badania oparta została o następujące regulacje:

• Wytyczne Ministra Rozwoju i Finansów w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020;
• Standardy Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej przyjęte przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej;
• Wojewódzki Program Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2014-2020 przyjęty przez Zarząd Województwa Pomorskiego.

ZESTAWIENIE WYBRANYCH DANYCH Z BADANIA

Zaawansowanie w realizacji projektów OWES – Szacunkowy Wskaźnik Realizacji Projektu (SzWRP)

Najbardziej zaawansowanym w realizacji projektem jest OWES CIO (SzWRP = 121,7). SzWRP pozostałych Ośrodków wynosi kolejno w przypadku OWES Debrzno – 85,4; NOWES – 59,6 oraz Dobrej Roboty – 49,5.

Działalność OWES – animacja, wspieranie PES i PS oraz tworzenie miejsc pracy

• W wymiarze animacji, najwyższe rezultaty przyniosły w regionie działania zorientowane na wypracowanie założeń dot. utworzenia PES przez grupy inicjatywne. Najniższy wskaźnik zaobserwować można natomiast w przypadku działań animacyjnych polegających na założeniu przez JST podmiotów ekonomii społecznej lub przedsiębiorstw społecznych.
• Najwyższe wskaźniki w obszarze wsparcia PES i PS, osiągają pomorskie OWES w ramach udzielanego podmiotom ekonomii społecznej wsparcia w postaci doradztwa i szkoleń. Najmniejsze wartości związane są z kolei z liczbą utworzonych jednostek reintegracyjnych.
• W sferze dotyczącej tworzenia miejsc pracy, zaobserwować można tendencję do spadku w realizacji wskaźnika przez wszystkie cztery Ośrodki.

Przedsiębiorstwa społeczne na Pomorzu

• W okresie prowadzenia badania metodą w subregionie metropolitalnym działało 36 PS, w subregionie nadwiślańskim 22, południowym 21, natomiast słupskim 19.
• Najczęściej spotykaną formą prawną przedsiębiorstw społecznych na Pomorzu są spółdzielnie socjalne (45,9%).
• Branże wiodące wśród PS z Pomorza stanowią: gastronomia (18,4%), usługi komunalne (11,2%) i usługi dla firm, organizacji i administracji publicznej (11,2%).
• Niemal połowa przedsiębiorstw społecznych z regionu działa więcej niż 2 lata ale mniej niż 5 lat (47,6%).
• Średnio na Pomorzu w PS zatrudnionych jest 11 pracowników. Ponad połowa badanych podmiotów zatrudnia 10 i mniej pracowników.
• PS na Pomorzu utrzymują się głównie ze świadczenia usług na zlecenie JST oraz innych instytucji publicznych (55,6%), sprzedaży produktów i usług osobom fizycznym (54%), a także firmom prywatnym (47,6%). Najmniej przedsiębiorstw społecznych swoje dochody zawdzięcza udziałom w projektach (3,2%).
• Ponad połowa PS w regionie planuje rozszerzenie swojej działalności, 44,4% przedsiębiorstw ma zamiar utrzymać ich obecny zakres, natomiast jedynie niespełna 5% planuje zakończenie, zawieszenie lub zmniejszenie działalności.

Wsparcie OWES

• Jak wynika z odpowiedzi badanych, wsparcie otrzymane od OWES istotnie częściej dotyczyło utworzenia miejsc pracy w nowym PS aniżeli w już istniejącym (74,6% vs 25,4%).
• Przeważająca liczba badanych odpowiedziała, że wsparcie OWES znacząco poprawiło funkcjonowanie ich przedsiębiorstw społecznych. Żaden z respondentów nie twierdził, że wsparcie OWES w jakikolwiek sposób pogorszyło funkcjonowanie PS.
• Przedsiębiorstwa społeczne w regionie przeważnie korzystają z dotacji na założenie/zatrudnienie w PS (92,1%) oraz wsparcia pomostowego niefinansowego, takiego jak mentoring i zindywidualizowane doradztwo (81%). Najmniej pomorskie PS korzystają z możliwości wsparcia infrastrukturalnego i technicznego.
• Wśród poszczególnych form wsparcia udzielanych przez OWES, najlepiej w regionie oceniana jest dotacja na założenie/zatrudnienie w PS (4,6), natomiast najniżej badani ocenili wsparcie infrastrukturalne i techniczne (3,7).
• Dla zdecydowanej większości pomorskich przedsiębiorstw społecznych oferta wsparcia OWES jest odpowiednia (85,2%).

Przedsiębiorstwa społeczne w obliczu pandemii COVID-19

• Najwięcej – 42,9% przedsiębiorstw społecznych w regionie, poważnie odczuło konsekwencje pandemii w swoich podmiotach, natomiast 41,3% PS odczuło jedynie jej nieznaczne skutki.
• Branżami PS, które dotknęły poważne skutki pandemii przeważnie były gastronomia, handel i pozostałe usługi oraz usługi dla firm, organizacji i administracji publicznej.
• Zasadniczą trudnością PS wynikającą z pandemii był wówczas brak zleceń oraz zamówień (60,3%).

Przedsiębiorstwa społeczne a kryzys migracyjny wywołany wojną w Ukrainie

• W czasie, w którym odbywało się badanie ewaluacyjne, jedynie 11 spośród wszystkich przedsiębiorstw społecznych na Pomorzu zatrudniało uchodźców z Ukrainy. Zatrudnionych było wówczas łącznie 21 uchodźców.
• Ponad połowa badanych PS mogłaby zatrudnić uchodźców, jednak możliwość tą uzależnia od finansów – dochodów bądź dotacji na miejsce pracy. Na przyjęcie do pracy uchodźców z Ukrainy nie zdecydowałoby się natomiast około 20 % badanych PS.
• Blisko 80% przedsiębiorstw społecznych w regionie świadczy bądź gotowe jest świadczyć usługi na rzecz Ukraińców.